Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Świnoujściu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Świnoujściu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Mariusz Grobelny
Protokolant:	starszy protokolant Jakub Markiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2016 roku w Świnoujściu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. we W.

przeciwko H. W.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3617 zł (trzech tysięcy sześciuset siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1435/14

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. we W. wystąpił przeciwko pozwanej H. W. z powództwem o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy darowizny zawartej pomiędzy A. S. a pozwaną H. W. w dniu (...). przed notariuszem E. K. (Rep. A. (...)), dotyczącej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w Ś., pozostającego w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ś., w zakresie wierzytelności przysługujących powodowi wobec A. S. stwierdzonych: tytułem wykonawczym w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...). wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...) co do kwoty 5.471,55 zł z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty i kosztami procesu oraz tytułem wykonawczym w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...) co do kwoty 60.809 zł z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty i kosztami procesu. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż jest wierzycielem A. S. na podstawie cesji wierzytelności z dnia 30 czerwca 2010r. z umowy o kartę kredytową nr (...)zawartej przez dłużnika 13 września 2007r. z (...) Bank S.A. Powód nie mogąc wyegzekować swojego świadczenia w sposób dobrowolny, uzyskał w dniu (...) tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...), zasądzającego od dłużnika kwotę 5.471,55 zł z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty i kosztami procesu. Na podstawie uzyskanego tytułu wykonawczego powód złożył w dniu 13 września 2012r. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec A. S. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Świnoujściu J. C. pod sygn. akt (...). Powód jest także wierzycielem A. S. na podstawie cesji wierzytelności z dnia 30 czerwca 2010r. z umowy pożyczki nr (...) zawartej przez dłużnika (...). z (...) Bank S.A. Powód nie mogąc wyegzekować swojego świadczenia w sposób dobrowolny, uzyskał w dniu (...) tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...), zasądzającego od dłużnika kwotę 60.809 zł z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty i kosztami procesu. Na podstawie uzyskanego tytułu wykonawczego powód złożył w dniu 21 sierpnia 2012r. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec A. S. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Świnoujściu J. C. pod sygn. akt (...) W toku prowadzonej egzekucji Komornik Sądowy poinformował powoda, że obecnie postępowanie egzekucyjne pozostaje bezskuteczne - dłużnik nie figuruje w ewidencji ZUS, brak aktualnych zgłoszeń do ubezpieczeń, brak zasiłków, rent i emerytur, nie posiada wartościowych nieruchomości, nie posiada rachunków bankowych. Przedstawione okoliczności wskazują, że jedynym składnikiem majątku dłużnika, do którego powód może skierować egzekucję aby wyegzekwować swoją wierzytelność pozostało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...), znajdujące się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Jednakże w dniu 13 sierpnia 2013r. A. S. nieodpłatnie przeniosła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...) na rzecz swojej matki H. W. aktem notarialnym rep. (...) pozbawiając tym samym najbardziej wartościowego składnika majątkowego.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana oświadczyła, że zaprzecza wszelkim, wyraźnie nie przyznanym okolicznościom podniesionym przez powoda. Przyznała, że aktem notarialnym z dnia(...) zawarła z córką A. S. umowę darwizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...). Pozwana nie uzyskała jednak korzyści majątkowej bezpłatnie. Na mocy umowy darowizny z dnia (...). pozwana darowała przedmiotowe prawo do lokalu córce A. S.. Córka pozwanej zadłużyła jednak lokal, a wpbec pozwanej okazała rażącą niewdzięczność. Powyższe sprawiło, że pozwana zażądała od córki zwrotu lokalu. A. S. przystała na to, gdyż było oczywistym że prawo do lokalu uzyskała uprzednio nieodpłatnie jedynie dzięki życzliwości pozwanej. W dniu (...) pozwana zawarła z córką umowę darowizny wskazanego prawa do lokalu. W § 1 aktu notarialnego A. S. oświadczyła, że posiada jedynie zadłużenie wobec (...) w Ś.. Pozwana dokonała z własnego majątku spłaty zadłużenia A. S. wobec spółdzielni. W świetle powyższych okoliczności żądanie powoda uznać należy za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W dniu (...) pozwana sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. (...) na rzecz A. P..

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...). A. S. zawarła z (...) Bank S.A. we W. umowę o kartę kredytową nr (...). A. S. w tej umowie został przyznany limit kredytowy w kwocie 4.000 zł.

(dowód: umowa z dnia (...)- k. 9-15)

W dniu (...). A. S. zawarła z (...) Bank S.A. we W. umowę pożyczki nr (...) Zgodnie z tą umową otrzymała pożyczkę w kwocie 56.458,66 zł, którą zobowiązała się zwrócić w 60 miesięcznych ratach.

(dowód: umowa z dnia (...). - k. 19-23)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanym w sprawie o sygn. akt (...)Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie nakazał A. S. zapłacić powodowi F. (...) kwotę 4.126,61 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 czerwca 2010r. do dnia zapłaty, kwotę 1.344,94 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 27 stycznia 2012r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.269 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia (...). - k. 17)

W dniu 28 maja 2012r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie nadał powyższemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności na rzecz powoda.

(dowód: postanowienie z dnia 28.05.2012r. - k. 18)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanym w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie nakazał A. S. zapłacić powodowi F. (...) kwotę 60.809 zł z odsetkami ustawowymi oraz kwotę 4.361 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia (...). - k. 25)

W dniu 14 sierpnia 2012r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie nadał powyższemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności na rzecz powoda.

(dowód: postanowienie z dnia 14.08.2012r. - k. 26)

Na podstawie powyższych tytułów wykonawczych powód skierował wnioski egzekucyjne do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Świnoujściu J. C.. W toku postępowań egzekucyjnych prowadzonych pod sygn. akt (...) i (...) komornik ustalił, że dłużnuczka A. S. nie posiada majątku z którego skutecznie mogłaby być prowadzona egzekucja.

(dowód: pismo komornika z dnia 21.02.2013r. - k. 28,

pismo komornika z dnia 11.08.2014r. - k. 29,

pismo komornika z dnia 05.11.2014r. - k. 30)

Pozwana H. W. jest matką A. S..

(bezsporne)

W dniu (...) pozwana H. W. darowała córce A. S. spółdziecze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...). W dniu 13 sierpnia 2013r. A. S. darowała prawo do tego lokalu pozwanej. W dniu (...) pozwana sprzedała spółdziecze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...) A. P..

(dowód: umowa darowizny z dnia (...). - k. 87-88,

umowa darowzny z dnia (...) - k. 89-90,

umwoa sprzedaży z dnia (...). - k. 93-95)

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanego w sprawie o sygn. akt (...)

(dowód: postanowienie z dnia 17.12.2015r. - k. 190)

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanego w sprawie o sygn. akt (...) i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Świnoujściu.

(dowód: postanowienie z dnia 17.12.2015r. - k. 190)

Postanowieniem z dnia 29 lutego 2016r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanego w sprawie o sygn. akt (...)

(dowód: postanowienie z dnia 29.02.2016r. - k. 73 akt sprawy (...)tutejszego

sądu)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 527 § 1 kc gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Stosownie do treści art. 527 § 2 kc czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Art. 527 § 3 kc stanowie, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Zgodnie z art. 527 § 4 kc jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Stosownie do treści art. 528 kc jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Art. 529 kc stanowi, że jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny. Zgodnie z art. 531 § 1 kc uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli następuje w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową.

W ocenie Sądu już w toku procesu zaistniały okoliczności, które skutkowały bezzasadnością powództwa. Zgodnie z żądaniem pozwu powód domagał się uznania za bezskuteczną umowy darowizny zawartej przez pozwaną i A. S. w zakresie wierzytelności stwierdzonych dwoma tytułami wykonawczymi: nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...) z klauzulą wykonalności oraz nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia (...) wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt (...) z klauzulą wykonalności. Zauważyć jednak należy, że oba tytuły wykonawcze zostały wyeliminowane z obrotu prawnego - Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie uchylił nakazy wydane w powyżej wskazanych sprawach. Jednocześnie powód w żaden sposób nie zmodyfikował swojego roszczenia. W konsekwencji należy uznać, że powództwo dotyczyło wierzytelności nieistniejących. Sąd podziela przy tym pogląd Sądu Najwyższego (na który powołuje się powód w pozwie), wyrażony w wyroku z dnia 27 listopada 2003r. (III CKN 355/01, LEX nr 359441), że to obowiązkiem wierzyciela jest sprecyzowanie wierzytelności, gdyż to on wyznacza przedmiot ochrony pauliańskiej z art. 527 kc. Wykonując ten obowiązek powód odwołał się do wierzytelności stwierdzonych przedmiotowymi tytułami wykonawczymi. Gdyby nawet uznać, że same uchylenie tych tytułów nie skutkowało automatycznie bezzasadnością powództwa to należałoby i tak stwierdzić, że powód nie wykazał, aby przysługiwały mu wierzytelności wobec A. S.. W pozwie elementem konkretyzującym wierzytelności powoda były przedmiotowe tytuły wykonawcze. Po ich uchyleniu przedłożony przez powoda materiał dowodowy nie daje podstaw do stwierdzenia, że powód jest wierzycielem A. S.. W szczególności zauważyć należy, że powód nie wykazał, aby nabył wierzytelności od wierzyciela pierwotnego. Dowodem na tę okoliczność nie mogły być dołączone do pozwu pisma z dnia 30 czerwca 2010r. Po pierwsze dlatego, że powód nie wykazał aby podpisana pod tymi pismami J. W. była uprawniona do składania jakichkolwiek oświadczeń w imieniu wierzyciela pierwotnego. Po drugie dlatego, że przedmiotowe pisma nie precyzują wierzytelności, w tym w zakresie jej wysokości. Niezależnie od kwestii nabycia wierzytelności zauważyć należy, że powód nie przedłożył dowodów potwierdzajacych wierzytelność, co do zasady i co do wysokości. W zakresie wierzytelności wynikajacej z umowy o kartę kredytową z dnia 13 września 2007r. należy mieć na uwadze, że z tej umowy nie wynikał wprost obowiązek zapłaty jakiejkolwiej kwoty przez A. S.. W umowie tej przyznany został jej bowiem jedynie limit kredytowy. Powód powinien więc wykazać, że dłużniczka skorzystała z tego limitu, przedkładając przy tym dowody na konketne operacje wykonane przez nią, skutkujące obowiązkiem zwrotu określonej kwoty pieniężnej. W zakresie roszczenia z umowy pożyczki z dnia (...). - powód nie wykazał, że A. S. otrzymała kwotę pożyczki. Tymczasem zgodnie z § 1 ust. 2 umowy nieprzekazanie przez bank tych środków w terminie pięciu dni roboczych oznaczało, że umowa nie doszła do skutku. Powód nie wykazał również w żaden sposób wysokości roszczenia z umowy pożyczki.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo.

Ustalenia w niniejszej sprawie Sąd poczynił na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentów. Z uwagi na uchylenie tytułów wykonawczych do których odwoływał się powód oraz niewykazanie przez powoda że faktycznie jest wierzyciem A. S. zbędnym było w sprawie dokonywanie ustaleń co do okoliczności związanych z zawarciem umowy darowizny z dnia (...)

O kosztach procesu na rzecz pozwanego w pkt II wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc oraz art. 109 § 2 kpc, zgodnie z ogólną zasadą, że strona przegrywająca proces powinna zwrócił przeciwnikowi koszty niezbędne do celowej obrony lub dochodzenia praw. W niniejszej sprawie powództwo zostało oddalone w całości, wiec to powód jest stroną przegrywającą proces i powinien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu. Tymi kosztami było wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanej będącego adwokatem w kwocie 3.600 zł i uiszczona opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda zostało określone na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) w wysokości stawki minimalnej, określonej od wartości przedmiotu sporu.

(...)