I C 396/16 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Świnoujściu z 2016-05-20
Sygn. akt I C 396/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 maja 2016 roku
Sąd Rejonowy w Świnoujściu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Agnieszka Trytek – Błaszak
Protokolant: Marta Korzeniewska
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2016 roku w Świnoujściu
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej we W.
przeciwko A. S.
o zapłatę
I. Oddala powództwo.
II. Zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej we W. na rzecz pozwanej A. S. kwotę 3.617 zł (trzech tysięcy trzystu siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
III. Nakazuje ściągnąć od powoda (...) Spółki Akcyjnej we W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Świnoujściu kwotę 2.280 zł (dwóch tysięcy dwustu osiemdziesięciu złotych) tytułem kosztów sądowych.
SSR Agnieszka Trytek – Błaszak
Sygn. akt I C 396/16
UZASADNIENIE
Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wniósł w dniu 27 stycznia 2012r. przeciwko A. S. powództwo o zapłatę kwoty 60.809 zł, w tym kwoty 51.378,01 z odsetkami ustawowymi od dnia 30 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 9.430,99 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych w wysokości 761 zł i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł.
W uzasadnieniu pozwu wskazał, że nabył w dniu 30 czerwca 2010r. od (...) Banku Spółki Akcyjnej we W. wierzytelność wobec pozwanej w kwocie dochodzonej pozwem z tytułu niespłaconej należności z umowy pożyczki z dnia (...) zawartej pomiędzy pozwaną a tym Bankiem. W dniu 05 stycznia 2012r. powód wezwał pozowaną do zapłaty kwoty 66.951,90 zł, lecz bezskutecznie. Wyjaśnił, że pozwem dochodzi też skapitalizownych odsetek od należności głównej, a zaległe odsetki zostały wyliczone przez (...) Bank S.A. do dnia poprzedzającego nabycie wierzytelności przez powoda. Dochodzi także zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty kapitału od dnia nabycia wierzytelności, czyli po dniu, do którego wyliczone zostały odsetki umowne.
Pozwana A. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz 17 zł zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
W piśmie procesowym z dnia 12 kwietnia 2016r. powód wskazał, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się kapitał w kwocie 51.378,01 zł oraz odsetki umowne za zwłokę w łącznej kwocie 9.430,99 zł naliczone według stopy rocznej odpowiadającej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP za okres od 30 lipca 2009r. do 29 czerwca 2010r. od kwoty 51.378,01 zł.
W piśmie procesowym z dnia 28 kwietnia 2016 roku zatytułowanym „odpowiedź na pozew” pozwana zakwestionowała jakoby jakiemukolwiek podmiotowi przysługiwała wobec niej wymagalna wierzytelność, której podstawą mogłaby być wskazywana przez powoda umowa pożyczki. Nadto wskazała, iż powód uzupełniając pozew złożony w elektronicznym postępowaniu upominawczym zmodyfikował go poprzez wskazanie nowych, niewymienionych w pozwie wniosków dowodowych w postaci harmonogramu spłaty, który z uwagi na prekluzję dowodową winien zostać oddalony w całości przez sąd. Według pozwanej powód nie wykazał, aby przysługiwała mu legitymacja czynna w niniejszej sprawie, bowiem za dowód taki nie może być uznana załączona do akt sprawy dokumentacja. W szczególności wskazuje, iż nie został załączony załącznik nr 1 do umowy cesji z dnia 30 czerwca 2010 roku, bowiem załącznikiem tym nie może być załączony do akt sprawy niezatytułowany i nieopatrzony datą wydruk. W ocenie pozwanej, powód nie wykazał zasadności dochodzonego roszczenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Z załączonych dokumentów nie sposób ustalić, skąd wzięła się kwota należności głównej żądana w pozwie. Z daleko idącej ostrożności procesowej podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.
Na rozprawie pozwana podniosła, że powód nie wykazał, czy dochodzone roszczenie zostało nabyte przez powoda po wypowiedzeniu umowy pożyczki, czy takie wypowiedzenie umowy pożyczki miało miejsce. Wyjaśniła., że z ostrożności procesowej podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, a aby ustalić termin wymagalności roszczenia i początek biegu przedawnienia powód powinien był wykazać w jakiej dacie umowa została wypowiedziana, a nie wykazując tej okoliczności przerzucił ciężar ustalenia na Sąd i pozwaną. Zarzuciła również, że powód nie wykazał wysokości dochodzonego roszczenia, ile wynosiło ono w chwili przelewu wierzytelności, w związku z czym wysokości roszczenia nie można ustalić.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu (...) A. S. zawarła z (...) Bankiem Spółką Akcyjną we W. umowę pożyczki, na podstawie której Bank udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 56.458,66 zł, która miała być spłacana miesięcznie w 60 ratach, z terminem płatności ostatniej raty dnia 26 września 2013 roku. Rata miała stałą wysokość w kwocie 1302,10 zł, poza ostatnią ratą wyrównawczą, której wysokość ustalona została na kwotę 1301,54 zł.
Z umowy wynikało uprawnienie Banku do jej wypowiedzenia w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległej należności.
( dowód: umowa pożyczki z (...). z załącznikiem w postaci
harmonogramu spłat - k. 103-106 )
W dniu 30 czerwca 2010r. (...) Bank Spółka Akcyjna we W. zawarł z (...) Spółką Akcyjną we W. umowę przelewu wierzytelności, przysługujących Bankowi w stosunku do (...) dłużników, wynikających z zaciągniętych i nie spłaconych pożyczek i kredytów, których wykaz znajdował się w załączniku nr (...) do umowy, a pod pozycją nr (...) wymieniona została wierzytelność Banku wobec pozwanej wynikająca z umowy z dnia (...)na łączną kwotę 60.809 zł, w tym kapitał w kwocie 51.378,01 zł oraz niespłacone odsetki karne w wysokości 9.430,99 zł.
( dowód: umowa przelewu wierzytelności z 30.06.2010r. z wyciągiem z
załącznika nr(...) - k.100 -102 )
Pismem z dnia 30 czerwca 2010r. powód (...) Spółka Akcyjna zawiadomił pozwaną, iż na podstawie umowy z dnia 30 czerwca 2010 roku nabył wierzytelność z tytułu umowy (...), w związku z czym spełnienie świadczenia powinno nastąpić na rzecz aktualnego wierzyciela, czyli powoda.
( dowód: pismo powoda do pozwanej z 30.06.2010r. – k. 108 )
Pismem z dnia 05 stycznia 2012 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty zadłużenia w terminie do dnia 15 stycznia 2012 roku w łącznej kwocie 66.951,90 zł, w tym należność główna 51.378,01 zł, odsetki za zwłokę 9.430,99 zł oraz koszty windykacji 6.142,90 zł.
( dowód: wezwanie do zapłaty z 05.01.2012 r. - k. 107 )
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się nieuzasadnione.
Swoje roszczenie wobec pozwanej A. S. powód wywodzi z umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 czerwca 2010 roku, na podstawie której miał nabyć od (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. wierzytelność przysługującą wobec pozwanej wynikającą z umowy pożyczki z dnia (...). Do pozwu załączona została umowa przelewu wierzytelności oraz wydruk, na którym pod pozycja 372 wyszczególniona jest wierzytelność przeciwko pozwanej.
Jak stanowi art. 509 § 2 kpc, w przypadku zawarcia umowy przelewu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. W wyniku przelewu przechodzi na cesjonariusza ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki łączył go z dłużnikiem. Wierzytelność, jak i prawo do jej dochodzenia przechodzi na nabywcę w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy w chwili zawarcia umowy przelewu wierzytelności.
Należy wskazać ponadto, że w procesie o zapłatę należności, opartym na twierdzeniu o nabyciu wierzytelności wskutek przelewu, badanie sądu obejmuje zarówno istnienie, jak i treść stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał dotychczasowego wierzyciela z dłużnikiem. Warunkiem więc otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lipca 2006r., V CSK 187/06).
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy wskazać, że strona powodowa wnosząc o zapłatę należności powinna już w pozwie zawnioskować wszelkie dowody, by ukazać zasadność swojego roszczenia. Strona powodowa winna również dołączyć do pozwu wszelkiego rodzaju dokumenty, z których wynika, że określona wierzytelność przysługująca od określonego dłużnika, w tym przypadku od pozwanej A. S. istnieje w dochodzonej wysokości i jest wymagalna, a powód jest uprawniony do naliczania odsetek we wskazanej wysokości. Tymczasem co istotne, w niniejszym postępowaniu nie przedłożono wypowiedzenia umowy pożyczki ani też dowodu doręczenia tego wypowiedzenia. Można tylko domniemywać, że takie wypowiedzenie miało miejsce, skoro spłata umowy pożyczki miała następować do dnia 26 września 2013r., a przelew wierzytelności nastąpił już w dniu 30 czerwca 2010r. Idąc dalej, skoro umowa pożyczki zostałaby wypowiedziana, całe zadłużenie stałoby się wymagalne i od daty wymagalności rozpocząłby bieg termin przedawnienia roszczenia. Powód nie wykazał, w jakiej dacie całe roszczenie stało się wymagalne, co uniemożliwiło Sądowi zbadanie, czy roszczenie uległo przedawnieniu. Z ustaleniem wymagalności wiąże się również dalsza kwestia – naliczania odsetek umownych przez powoda określonych na kwotę 9.430,99 zł, a także skuteczność zbycia wierzytelności, która mogła być niewymagalna, bowiem cesja mogła nastąpić w czasie trwania umowy pożyczki.
Z harmonogramu spłat wynika, iż termin płatności ostatniej raty pożyczki przypadał na 26 września 2013 roku, zatem w przypadku gdy umowa nie została wypowiedziana przez pierwotnego wierzyciela, w chwili wniesienia pozwu 27 stycznia 2012 roku cała wynikająca z umowy wierzytelność nie była jeszcze wymagalna. Tym bardziej nie była zatem wymagalna dnia 30 czerwca 2010 roku, a więc w dniu zawarcia umowy przelewu wierzytelności, która w takiej sytuacji byłaby nieskuteczna. Powód nie wykazał, aby umowa pożyczki została wypowiedziana przez Bank, a w konsekwencji aby cała wynikająca z tej umowy wierzytelność mogła być dochodzona na drodze procesu przez powoda. Co jednak równie istotne, nawet gdyby to uczynił nie można by uważać, że wypowiedzenie to było skuteczne. Powód nie wykazał, aby Bank dopełnił procedury określonej umową, w opisanej w niej sekwencji. Jak wynika bowiem z § 2 pkt 11 umowy pożyczki „w przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności Bank wezwie Pożyczkobiorcę korespondencyjnie do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki. W przypadku, gdy Pożyczkobiorca nie ureguluje zaległości w powyższym terminie, Bank ma prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30- dniowego okresu wypowiedzenia”.
Mając na uwadze powyższe, powód nie udowodnił czy doszło do wypowiedzenia umowy pożyczki przez Bank - a jeżeli tak, to kiedy i z jaką datą umowa uległa rozwiązaniu. Kwestia ustalenia daty wymagalności roszczenia ma znaczenie dla określenia biegu terminu przedawnienia roszczenia, ale również dla ustalenia początkowej daty, od której naliczane są pozwanej odsetki. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż na kwotę dochodzą pozwem poza należność główną składa się suma odsetek od kapitału wynoszących 9.430, 99 zł naliczonych przez pierwotnego wierzyciela do dnia poprzedzającego nabycie wierzytelności pozwanej przez powoda. Nie wskazując daty wymagalności roszczenia powód uniemożliwił zarówno Sądowi, jak i samej pozwanej skontrolowanie prawidłowości naliczania odsetek.
Pozwana podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia. Jak stanowi art. 118 kc, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej- trzy lata. Nie ulega w niniejszej sprawie wątpliwości, iż pożyczka została udzielona przez Bank w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, dlatego też termin przedawnienia wynosi trzy lata. Zgodnie z art. 120 § 1 zd. 1 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Należy również zauważyć, iż nie można przyznać racji pełnomocnikowi pozwanej wnoszącemu o niedopuszczenie dowodu z harmonogramu spłat powołując się na okoliczność, iż nie został on wymieniony jako dowód w złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozwie. Pamiętać bowiem należy, iż postępowanie toczące się po przekazaniu sprawy z elektronicznego postępowania upominawczego jest jego kontynuacją. Zgodnie z treścią § 2 pkt 1 umowy pożyczki - harmonogram spłat stanowił załącznik do niej stanowiący zatem jej integralną część.
W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada, iż między stronami stosunku cywilnoprawnego obowiązek (ciężar dowodu) udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). Zasada kontradyktoryjności i dyspozycyjności zobowiązuje strony do wskazania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 kpc). Stosownie do zasady wyrażonej w art. 3 kpc, a rozwiniętej m.in. w art. 232 zd. 1 kpc, strony są obowiązane przedstawiać dowody, a rozkład ciężaru dowodu wynikający także z art. 6 kc powoduje to, że strona, która chce dochodzić roszczeń wymagających dowodzenia środkami dowodowymi, z których może skorzystać, powinna liczyć się z koniecznością przedstawienia takich dowodów, gdyż w przeciwnym razie jej powództwo może być oddalone. Zatem ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (tak: Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki „Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, część ogólna”, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).
Sąd uznał, iż strona powodowa nie udowodniła faktów z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Podkreślić przy tym należy, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 kpc) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001r., I PKN 660/00).
W rozpatrywanej sprawie strona powodowa nie przedłożyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń mimo, że pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym zakwestionowała zasadność zgłoszonych roszczeń.
Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedstawionych przez powoda, które okazały się niewystarczające do uwzględnienia powództwa.
Mając powyższe na uwadze, roszczenie powoda jako bezzasadne i nie udowodnione podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w punkcie I. sentencji wyroku.
Powód przegrał proces, zatem zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik wyrażoną w treści art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z art. 99 kpc winien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu w wysokości 3.617 zł, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł w stawce minimalnej zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity - Dz.U. z 2010r. Nr 10, poz. 65 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. sentencji wyroku.
W sprawie pozostały nie uiszczone koszty sądowe w postaci części opłaty od pozwu w kwocie 2.280 zł (cała opłata 3.041 zł – uiszczona opłata w postępowaniu elektronicznym 761 zł). Zgodnie z art. 83 ust. 2 w związku z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity – Dz.U. z 2014r., poz. 1025 ze zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113, który w ustępie 1 nakazuje obciążenie tymi wydatkami przeciwnika przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Powód przegrał proces i jest zobowiązany pokryć uiścić koszty sądowe, o czym Sąd orzekł w punkcie III. sentencji wyroku.
SSR Agnieszka Trytek Błaszak
ZARZĄDZENIE
1. (...)
2. (...)
3. (...)
(...)
SSR Agnieszka Trytek Błaszak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Świnoujściu
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Trytek – Błaszak
Data wytworzenia informacji: